Trong thế giới gà chọi, mọi cú đá, mọi pha phản đòn đều bắt nguồn từ hơi thở và nội tức. Nếu “Nội công chiến kê” là phần nói về sức mạnh nội lực, thì “Long Tức Quy Nguyên” chính là bí pháp làm chủ hơi thở sinh mệnh, giúp chiến kê có thể bật tung đòn quyết định ngay cả khi gần kiệt sức.
Phần này, theo daga79 thì trong Kinh Kê Diễn Nghĩa hé lộ một tầng học cổ xưa hơn – nghệ thuật nuôi hơi, giữ tức, chuyển khí thành lực, được xem như “bí mật thất truyền” của dòng gà thượng hạng Đông Dương.
🐉 1. Khái niệm “Long Tức Quy Nguyên” – Hơi thở của Rồng
“Long Tức” (hơi thở rồng) tượng trưng cho nguồn khí sống luân chuyển không ngừng, ẩn sâu trong phổi, chạy khắp huyết mạch.
“Quy Nguyên” nghĩa là quay trở về bản thể, tức khôi phục trạng thái cân bằng tự nhiên sau trận đấu hay luyện tập khốc liệt.
Trong chiến kê, khi hơi thở hòa với gân cốt, từng cú đập cánh, nhún chân hay mổ mỏ đều chứa đựng lực nổ nội tại. Gà nào luyện được Long Tức Quy Nguyên sẽ:
-
Ra đòn không hụt hơi dù đánh hiệp dài.
-
Phục hồi nhanh sau khi mất sức.
-
Hít thở đều, đòn mạnh và sâu hơn.
🌬️ 2. Ba tầng hơi trong Kinh Kê
Theo cổ thư, hơi thở của gà chiến chia làm ba tầng:
2.1. Thượng Tức (Hơi Phổi)
-
Là hơi thở ngắn, dùng trong các đòn tốc chiến.
-
Giúp gà chọi tung cựa, bay nhanh, ra đòn chớp nhoáng.
-
Tuy nhiên dễ mất sức nếu duy trì lâu.
Bài tập: cho gà nhảy liên tục 10–15 lần, xen kẽ 5 phút nghỉ để phát triển phổi.
2.2. Trung Tức (Hơi Bụng)
-
Là hơi được tích trữ ở phần cơ bụng – tương tự “đan điền” của con người.
-
Duy trì sức bền, giúp gà “vừa đánh vừa hồi khí”.
-
Phù hợp với gà đá cựa sắt, trận dài hiệp.
Bài tập: cho gà bơi trong nước nông, kết hợp bóp nhẹ vùng lườn để gà điều chỉnh nhịp thở sâu.
2.3. Hạ Tức (Hơi Cốt Tủy)
-
Là tầng hơi cao nhất, được hình thành khi khí thở hòa vào xương và tủy.
-
Gà đạt cảnh giới này thường “thở mà như không”, không há mỏ dù mệt.
-
Mỗi đòn đánh chứa lực trầm, ít mà nặng – gọi là đòn “chấn huyết”.
Bài tập: sau 3 tháng luyện khí, cho gà chạy dốc, vừa chạy vừa điều tức để khí đi khắp cơ thể.
🕊️ 3. Phương pháp luyện Long Tức Quy Nguyên
Đây là chu trình 4 giai đoạn, kéo dài từ 60–100 ngày, giúp chiến kê đạt cảnh giới hô hấp sâu:
Giai đoạn 1: Khai Phế Tẩy Khí (10 ngày)
-
Tắm gà bằng nước gừng loãng, giúp thông lỗ chân lông.
-
Cho gà hít khí sáng sớm ở nơi có nhiều sương nhẹ.
-
Thức ăn: gạo lứt, mè đen, rau xanh thái nhỏ.
→ Mục đích: thanh lọc đường thở, mở phổi.
Giai đoạn 2: Tụ Khí Dưỡng Trung (20 ngày)
-
Bịt một bên cánh khi luyện để tăng sức chịu đựng.
-
Xoa bóp ngực, bụng và đùi mỗi tối 10 phút.
-
Cho gà nghỉ ngơi trong không gian kín gió.
→ Mục tiêu: tích khí vùng bụng, tăng khả năng giữ hơi.
Giai đoạn 3: Dẫn Khí Vào Cốt (30 ngày)
-
Cho gà chạy đà 10 vòng quanh sân mỗi sáng.
-
Sau khi luyện, để gà nằm nghỉ, không cho ăn ngay.
-
Thêm bột nghệ + trứng gà ta vào khẩu phần để làm ấm khí huyết.
→ Mục tiêu: khí thấm sâu vào xương, giúp cốt rắn – hơi dài.
Giai đoạn 4: Quy Nguyên Dưỡng Hồn (30 ngày)
-
Sau chu kỳ luyện, giảm dần cường độ.
-
Cho gà nghe tiếng nước, gió hoặc trống để ổn định nhịp tim.
-
Xông hơi bằng lá tía tô, gừng, sả để thư giãn gân cốt.
→ Gà bước vào trạng thái “thở đều như thiền”, sẵn sàng cho trận đại chiến.
⚔️ 4. Dấu hiệu chiến kê đã thành công trong bí pháp
Khi gà đã luyện thành Long Tức Quy Nguyên, sẽ xuất hiện 5 dấu hiệu rõ rệt:
-
Thở đều, không há mỏ dù sau hiệp đấu.
-
Mắt sáng, da cổ đỏ tươi – biểu hiện khí huyết lưu thông.
-
Lực đá mạnh và sâu, không cần lấy đà nhiều.
-
Tiếng gáy vang và dài – hơi thở đã thông suốt.
-
Phục hồi cực nhanh, chỉ nghỉ 1 ngày đã sung sức trở lại.
🍃 5. Dưỡng tức bằng thảo dược cổ truyền
Các sư kê xưa thường dùng “Tứ Linh Dược” để bồi dưỡng khí huyết:
-
Đinh lăng: bổ phổi, tăng sức bền.
-
Gừng tươi: giữ ấm nội tạng, phòng cảm.
-
Cam thảo: làm dịu đường thở.
-
Kỷ tử: dưỡng gan, giúp khí huyết lưu thông.
Cách dùng: phơi khô, nghiền bột, trộn cùng thức ăn mỗi sáng 1g cho mỗi con.
🌾 6. Kết hợp dinh dưỡng – bí quyết giữ tức lâu
Ngoài dược liệu, dinh dưỡng cũng đóng vai trò cực lớn:
-
Chất đạm: thịt bò, trứng gà ta, cá suối.
-
Khoáng và vitamin: rau muống, giá đỗ, bí đỏ.
-
Nước uống: nước vo gạo lên men nhẹ – giúp hạ nhiệt, dễ tiêu.
Lưu ý: Không cho ăn no trước khi luyện, vì gà no hơi sẽ khó điều tức.
🔥 7. Ứng dụng trong chiến pháp thực chiến
Long Tức Quy Nguyên không chỉ là dưỡng sinh, mà còn là nghệ thuật ứng dụng trong chiến đấu.
Một chiến kê có hơi thở sâu sẽ:
-
Giữ nhịp di chuyển linh hoạt dù bị ép góc.
-
Tung đòn phản công chuẩn xác, không mất thăng bằng.
-
Tiếp đất nhẹ, không hụt hơi sau cú nhảy cao.
Các sư kê gọi đó là “hơi rồng ngự thể”, tượng trưng cho linh khí và sinh mệnh hòa làm một.
🧠 8. Lỗi thường gặp khi luyện hơi
-
Ép quá nhanh: gà dễ hụt hơi, phổi tổn thương.
-
Môi trường kín: thiếu oxy khiến khí độc tích tụ.
-
Dùng thuốc tăng lực sai: có thể khiến tim đập nhanh, giảm tuổi thọ gà.
Cách khắc phục:
Luyện xen kẽ – 3 ngày luyện, 1 ngày nghỉ; luôn cho gà phơi nắng sáng và nghỉ bóng mát buổi trưa.
🕯️ 9. Tinh thần Long Tức – Sức mạnh của tâm hồn
Theo các bậc tiền nhân, chiến kê không chỉ mạnh ở thể xác, mà còn ở “hồn tức” – tức là ý chí trong hơi thở.
Gà có tâm lý bình tĩnh, hơi đều sẽ ra đòn chuẩn xác, giữ thế chủ động.
Trong khi đó, gà sợ hãi, thở gấp sẽ mất khí, giảm lực.
Vì thế, sư kê phải thường xuyên nói chuyện, vuốt ve, tạo niềm tin cho gà – như cách võ sư khai thông tâm pháp cho đệ tử.
🌕 10. Kết luận: Hơi thở là mạch sống chiến kê
Theo kinh kê diễn nghĩa thì từ “Tàng Huyết Khai Cốt” đến “Long Tức Quy Nguyên”, ta thấy rõ một hệ thống tu luyện hoàn chỉnh:
-
Tàng Huyết: củng cố bên trong.
-
Khai Cốt: mở đường gân xương.
-
Long Tức: khơi nguồn khí sống.
Khi ba yếu tố này hòa hợp, gà chiến đạt đến cảnh giới “thân – khí – ý” hợp nhất, ra đòn vừa nhanh vừa mạnh, và bền bỉ không suy.